Waar is vitamine D3 van gemaakt?

Laatste update: 21-05-2025 00:30

Origineel:

In het lichaam wordt vitamine D3 gemaakt van cholesterol en door onder andere de omzetting in de huid onder invloed van zonlicht (UV straling) van chemische structuur veranderd.

Verbeterd:

In het lichaam wordt vitamine D3 gemaakt uit 7-dehydrocholesterol, een stof die nauw verwant is aan cholesterol en ook een directe voorloper is in de cholesterolsynthese. Onder invloed van zonlicht (UVB-straling) wordt deze stof in de huid omgezet in vitamine D3 (cholecalciferol).

Alternatief korter:

Vitamine D3 wordt in de huid gevormd uit 7-dehydrocholesterol, een stof die ontstaat in de aanmaakroute van cholesterol. Zonlicht (UVB) zet deze om in vitamine D3.

Vervolgens wordt het in de lever opgeslagen (als 25-OH-vitamine D) en naar behoefte door de nieren omgezet in actief vitamine D3 (1,25-dihydroxy-calcitriol)

Niet alleen de huid, maar ook de lever en de nieren spelen een rol in de omzetting en activering van vitamine D3.
Daarbij maakt de lever onder andere 7-dehydrocholesterol aan – een stof uit de cholesterolsynthese die in de huid dient als uitgangspunt voor de aanmaak van vitamine D3 onder invloed van zonlicht.

Deze informatie heeft betrekking op de globale werking van een normaal functionerend lichaam en niet op supplementen. Derhalve zijn dit geen claims.

Hoe zit dat met supplementen?

Waar worden vitamine D3 supplementen van gemaakt? Vrijwel alle vitamine D3 supplementen worden vervaardigd uit wolvet.

Waar wordt vitamine D3 in supplementen van gemaakt? (Therapeutische uitleg)

Vitamine D3 uit lanoline (wolvet)

Vrijwel alle commercieel verkrijgbare vitamine D3 supplementen (cholecalciferol) worden geproduceerd uit lanoline, een vetachtige stof afkomstig uit het wolvet van schapen. Lanoline is rijk aan sterolen en bevat relatief weinig triglyceriden. Vanuit een biochemisch perspectief is lanoline dus geen “klassiek vet”, maar een complexe mix van vetalcoholen en vetzuren.

Tijdens het productieproces wordt uit de lanoline specifiek 7-dehydrocholesterol geïsoleerd. Dit is dezelfde precursor die in de menselijke huid voorkomt. Wanneer deze verbinding wordt blootgesteld aan UVB-licht, ontstaat vitamine D3 (cholecalciferol). Dit proces bootst de natuurlijke cutane synthese van vitamine D na, zoals die bij blootstelling aan zonlicht in de huid plaatsvindt.

💡 Let op: Anders dan vaak wordt gedacht, ontstaat vitamine D3 dus niet uit cholesterol zelf, maar uit 7-dehydrocholesterol – een tussenproduct in de cholesterolsynthese.

Is vitamine D3 vegetarisch?

De productie van vitamine D3 uit wolvet vereist geen schade aan het dier. Schapen worden geschoren voor hun wol, en het lanoline wordt uit die wol gewonnen. Hierdoor kwalificeren veel vitamine D3 druppels of capsules technisch als vegetarisch. Echter, let op het omhulsel: softgels bevatten vaak gelatine, meestal van runderen, wat ze niet-vegetarisch maakt.

Er bestaan inmiddels ook vegetarische of vegan vitamine D3 supplementen, vaak op basis van lichenen (korstmossen). Deze zijn uitdrukkelijk als zodanig gelabeld en geschikt voor veganisten.

Verschil tussen vitamine D3 en D2 in supplementen

Sommige supplementen bevatten vitamine D2 (ergocalciferol) in plaats van D3. Deze vorm is afkomstig uit plantaardige bronnen (zoals gist of schimmels) en wordt verkregen via UV-bestraling van ergosterol. Hoewel vitamine D2 nog steeds biologisch actief is, blijkt uit diverse studies dat D3 effectiever is in het verhogen van de 25(OH)D-status in het bloed.

🎯 Therapeutische aanbeveling: Kies bij voorkeur voor vitamine D3 supplementatie, ook als er expliciete redenen zijn om plantaardige of vegan bronnen te gebruiken.

Levertraan als natuurlijke bron

Levertraan supplementen zijn een klassieke bron van vitamine D3. Ze worden verkregen uit de lever van kabeljauwachtigen, zoals kabeljauw (Gadus morhua).
Levertraan wordt meestal gewonnen uit de levers van kabeljauw of schelvis.  Fabrikanten geven meestal aan uit welke bron levertraan is gewonnen. Levertraan bevat niet alleen vitamine D3, maar ook retinol (vitamine A), omega-3 vetzuren (EPA/DHA) en triglyceriden. Deze combinatie is interessant bij gecombineerde tekorten, maar vereist voorzichtigheid bij hoge doseringen vanwege het risico op hypervitaminose A.

Conclusie

Voor therapeuten is het belangrijk om niet alleen te letten op de dosering vitamine D3 in een supplement, maar ook op de herkomst van de grondstof, het type capsule, en de aanwezigheid van andere actieve stoffen (zoals A, E, of omega-3). Zeker bij vegetarische of religieus bepaalde voorkeuren (zoals halal) is transparantie over de bron van vitamine D3 essentieel voor een verantwoord advies.

Is vitamine D3 een bijproduct?

In principe worden alleen de cholesterolachtige substanties uit de vacht van een schaap gehaald voor de vitamine D productie. Dit kan zonder het dier, schaap, te schaden. Immers worden de schapen toch geschoren voor de wol. Voor de wol productie dient de verkregen wol juist ontdaan te zijn van wolvet.
Eigenlijk is wolvet dus een soort bijproduct. In die regel is vitamine D3 dus ook vegetarisch.

Gelatine softgels hebben als voordeel dat deze uitstekend opgenomen worden door het lichaam en beschermen de inhoud door de capsule goed af te sluiten.
Gelatine is ook een bijproduct van botten van dieren en dus niet vegetarisch. Vitamine D3 druppels (in plantaardige olie) en vitamine D3 in vegetarische capsules zijn dus wel vegetarisch.

Is Vitamine D3 halal?

Hiervoor geldt eigenlijk ongeveer hetzelfde. Ja en nee.
In principe is vitamine D3 niet officieel halal tenzij dat dusdanig is aangegeven.
Het is wel vrij van varken.

Ook is de gelatine van softgels  bij de meeste fabrikanten niet van varkens afkomstig maar van runderen.
Gelatine kan ook afkomstig zijn van visgelatine.

Liposomale en vegan vitamine D3 uit Lichen (korstmos)

Naast de traditionele vormen zijn er tegenwoordig ook liposomale vitamine D3 supplementen beschikbaar. Hierbij wordt cholecalciferol (uit Lichen) verpakt in fosfolipideblaasjes (liposomen), wat de opname in het lichaam aanzienlijk kan verbeteren. Liposomale toediening is met name interessant bij cliënten met malabsorptieproblemen, darmontstekingen of verminderde vetopname.

Voor cliënten die strikt vegetarisch of veganistisch leven is deze liposomale plantaardige bron van vitamine D3 ook uitermate geschikt. De meest voorkomende is vegan bron is lichen (korstmos) – een unieke symbiose van een alg en een schimmel. Uit deze organismen wordt op milieuvriendelijke wijze vegan vitamine D3 gewonnen, doorgaans zonder gebruik van dierlijke hulpstoffen. Deze variant is identiek aan de lichaamseigen vorm van vitamine D3 en is daarom biologisch actiever dan D2.

💡 Therapeutenadvies: Combineer bij voorkeur liposomale D3 met vitamine K2 (MK-7) voor synergetische werking op calciumstofwisseling, vooral bij osteoporosepreventie.